تاثیر کودهای آلی و کاربرد اسید سالیسیلیک بر عملکرد اسانس و برخی متابولیت های ثانویه گیاه دارویی بادرنجبویه (.melissa officinalis l)

بادرنجبویه گیاهی دارویی است که اسانس آن کاربرد فراوانی در صنایع دارویی، غذایی و بهداشتی داشته و همچنین دارای ترکیب اسید رزمارینیک (ra) می¬باشد که امروزه بر علیه ویروس hiv1 و درمان بیماری ایدز مورد استفاده قرار می¬گیرد. در این تحقیق اثر کود¬های آلی و محلول پاشی با اسید سالیسیلیک (sa) در غلظت های 0، 2-10، 4-10 و 6-10 مولار بر روی عملکرد اسانس و برخی متابولیت¬های ثانویه گیاه دارویی بادرنجبویه بررسی شد. آزمایش در قالب طرح فاکتوریل بر پایه بلوک¬های کامل تصادفی در سه تکرار به صورت گلدانی صورت گرفت. متغیر¬های اندازه¬گیری شده شامل وزن تر و خشک اندام هوایی، درصد اسانس، عملکرد اسانس، اجزای اسانس، میزان اسید رزمارینیک و فعالیت آنتی¬اکسیدانی بود. استخراج اسانس بوسیله کلونجر، شناسایی اجزای اسانس توسط gc/ms، میزان اسید رزمارینیک توسط hplc و فعالیت آنتی اکسیدانی توسط اسپکتروفتومتر انجام گرفت. کود¬های آلی و کاربرد اسید سالیسیلیک بر درصد و عملکرد اسانس، میزان اسید رزمارینیک و فعالیت آنتی¬اکسیدانی در سطح یک درصد تفاوت معنی¬داری را نشان داد. بر اساس آزمون lsd حداکثر درصد اسانس (536/0 درصد) در تیمار کود گاوی و غلظت 2-10 مولار sa و کمترین مقدار آن (203/0 درصد) مربوط به تیمار کود¬های گاوی و گوسفندی بدون کاربرد sa بدست آمد. همچنین حداکثر عملکرد اسانس به میزان 14/2 میلی¬لیتر در گلدان در تیمار کود گاوی و غلظت 2-10 مولار sa حاصل شد. نتیجه تجزیه اسانس نشان داد که سیترال (e&z) با 88/61 درصد بیشترین جزء اسانس را شامل می¬شود. میزان ra با استفاده از کود گوسفندی و کاربرد sa در غلظت 4-10 مولار دارای بیشترین مقدار و تیمار شاهد بدون کاربرد اسید سالیسیلیک دارای کمترین مقدار آن بود. فعالیت آنتی اکسیدانی تحت تاثیر تیمار غلظت¬های مختلف sa قرار نگرفت و بیشترین مقدار آن مربوط به تیمار کود ورمی¬کمپوست شاهد و کمترین مقدار آن به تیمار کود گاوی و کاربرد sa با غلظت 2-10 مولار مشاهده گردید.